فضای شهروندمدار، رویکردی نوین در تحقق توسعۀ پایدار شهری (مطالعۀ موردی: شهر تهران)

نویسندگان

زیبا پرنون

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی محمدتقی رضویان

دکتری جغرافیا، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی زهره فنی

دکتری جغرافیا و برنامه ‏ریزی شهری، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی محمدحسن پاسوار

دکتری مدیریت، دانشگاه تربیت مدرس جمیله توکلی نیا

چکیده

تطور مفهوم فضا در دهه‏های گذشته و ایجاد درک مشترک از اینکه فضا یک سازۀ اجتماعی و اجتماع نیز یک سازۀ فضایی است، از یک سو و در نظر گرفتن حقوق شهروندان به مثابۀ اساس برنامه‏ریزی‎های اجتماعی در گفتمانهای شهروندی از سوی دیگر، اساس نظری تبلور فضای شهروندمدار است. مفهومی که شناخت ابعاد و نحوۀ عینیت یافتن آن موضوع بسیاری از پژوهش‏ها، برنامه‏ریزی‎ها و طرح‏های شهری در چند سال اخیر بوده است. این پژوهش به دنبال بررسی و شناخت فضا، شهروندی و فضای شهروندمدار و تجزیه و تحلیل وضعیت فضای شهر تهران بر اساس شناخت است. روش‏ تحقیق توصیفی – تحلیلی و اساس آن مبتنی بر مدل csi یا شاخص رضایت شهروندان از طریق مطالعۀ میدانی (384 پرسش نامه) و بهره‏گیری از روش‎های آماری کای‏اسکوئر،t-test تک نمونه ای، ضریب همبستگی اسپیرمن و... در محیط نرم‎افزار spssاست. نتایج نشان می دهد که شاخص‎های csi در شهر تهران در وضعیت نامطلوب و نسبتاً مطلوب قرار دارد و شهروندان از فضای شهر تهران رضایتی کمتر از حد متوسط داشته اند. نتایج نشان دهندۀ دوری و فاصلۀ فضای شهر تهران از ابعاد و شاخص‏های فضای شهروندمدار به مثابۀ مهم ترین حلقۀ مفقودۀ نظام برنامه‏ریزی شهری تهران است که این امر می‏تواند هشداری برای بروز آسیب‏های اجتماعی – فضایی باشد و ضروری است از هم اکنون چاره‏ای برای حل آن اندیشیده شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

الزامات توسعۀ پایدار و ارزیابی توسعۀ پایدار محله‌ای (مطالعۀ موردی: محلۀ اکباتان منطقۀ 5 شهر تهران)

توسعه مفهومی است که اغلب به فرایند حرکت جامعه از نقطه‌ای به نقطة دیگر اطلاق می‌شود که جنبه‌های مختلفی از جمله رشد اقتصادی، تغییر ساختاری، صنعتی‌شدن، خودشکوفایی و اعتمادبه‌نفس فرهنگی، مذهبی و ملی و فردی را دربر می‌گیرد. توسعة پایدار مفهوم جدیدی از رشد اقتصادی است؛ رشدی که عدالت و امکانات زندگی را برای تمام مردم جهان- و نه تعداد اندکی- برگزیده است. دو عامل توجه به نقش و اهمیت حکومت محلی و همچنین ...

متن کامل

برنامه‌ریزی راهبردی توسعۀ گردشگری، رهیافتی کارآمد جهت تحقق گردشگری پایدار (مطالعۀ موردی: شهر یزد)

برای توسعۀ گردشگری تنها وجود جاذبه‌های گردشگری، منابع و فعالیت‌های اولیۀ دیگر کافی نیست؛ بلکه برنامه‌ریزی و مدیریت این بخش اهمیت به‌سزایی دارد. برنامه‌ریزی این بخش در نوع خود از پیچیده‌ترین انواع برنامه‌ریزی‌ها به‌شمار می‌رود. به این دلیل که دارای ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی بوده و با محیط و عوامل سیاسی ارتباط تنگاتنگی دارد. لذا توسعۀ پایدار گردشگری نیازمند شناخت و توجه به تمامی ابعاد ...

متن کامل

کنش ارتباطی زمینه ساز تحقق مشارکت شهروندان در فرایند توسعۀ شهری (مطالعۀ موردی: شهر گرگان)

امروزه تغییر رویکرد به مقولۀ توسعه باعث شده است که مقولات انسانی نظیر مشارکت به عنوان عامل اصلی برای دستیابی به توسعۀ شهرها مطرح گردد. این تحولات ادبیات برنامه‌ریزی شهری در کشورهای در حال توسعه (از جمله ایران) را دچار تحول کرده است، به‌طوری که بیشتر کارشناسان در این کشورها بر لزوم مشارکت در راستای تحقق توسعۀ شهری تأکید دارند. با وجود این تأکید و حتی تغییر ساختار مدیریت شهری در ایران (تشکیل شورا...

متن کامل

هوشمندسازی، رویکردی در تحقق توسعة پایدار شهری (مطالعة موردی: منطقة 6 تهران)

توسعة پایدار از مهم‌ترین دغدغة پژوهشگران در دهه‌های اخیر است؛ زیرا تمامی ابعاد و جنبه‌های زندگی بشر را دربرمی‌گیرد. براین‌اساس، اصطلاح توسعه، معطوف به ارتقای سطح و کیفیت زندگی افراد و بهبود رفاه عمومی جامعه و پایداری آن است و به استمرار این فرایند در طول نسل‌های بشر اشاره دارد. در این زمینه، شهر هوشمند نه واقعیت بلکه نوعی راهبرد محسوب می‌شود که در جهت چشم‌انداز توسعة آینده به آن توجه شده است. ا...

متن کامل

راهبردپژوهی مدیریت شهری در راستای توسعۀ پایدار در بافت‌‌های تاریخی (مطالعۀ موردی: بافت تاریخی شهر یزد)

از اوایل دهة ٩٠ میلادی، به‌کارگیری شاخص‌های مربوط به اندازه‌گیری و ارزیابی عملکرد در برنامه‌ها و پروژه‌های آژانس‌های دولتی مجدداً رونق یافته و مدیریت شهری نیز از این موج بی‌نصیب نمانده است. از آنجا که مدیریت شهری با شکل‌دهی به فضای زیستی در همۀ زمینه‌ها، در پی افزایش رفاه شهروندان و دستیابی به توسعۀ پایدار محل‌های شهری است، ارزیابی عملکرد در حقیقت یکی از ابزار‌های اصلی و اساسی مدیریت برای تحقق ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های جغرافیای برنامه ریزی شهری

جلد ۴، شماره ۳، صفحات ۴۳۱-۴۴۸

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023